بررسی تطبیقی نقوش شال‌های ایران و کشمیر

شال ایران از پارچه‌های نفیس بوده که از آغاز بافت آن اطلاعی در دست نیست، اما در دوره صفویه اهمیت زیادی به تولید آن داده شد و این هنر به اوج شکوفایی خود رسید. شال‌های ایران که غالباً در کرمان تولید شده‌اند با شال‌هایی که در دوره حکومت مغولان هند در کشمیر بافته شده‌اند، شباهت‌های زیادی در نقوش و ترکیب‌بندی دارند و عناصر تزئینی هنر ایران در شال‌های کشمیری دیده می‌شود. این پژوهش به دنبال پاسخ‌گویی به این سوال است که مشابهت نقوش تزئینی در شال‌های ایران عصر صفوی با شال‌های کشمیری تا چه میزان است؟ روش پژوهش به صورت تاریخی–توصیفی و تطبیقی با مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته است. مقایسه نمونه‌ها نشان می‌دهد که طرح شال‌ها دارای واحد تکرارشونده ی گیاهان، گل‌ها و نقوش هندسی در زمینه شال هستند و تکرار نقش‌مایه اصلی در این پارچه‌ها به وفور دیده می‌شود. این تکرارها منظم بوده و ریتم خاصی دارد. در این پارچه‌ها نوعی تناسب و هماهنگی میان نقش‌مایه‌ها و نقوشی که در زمینه استفاده شده است، وجود دارد.